TÜKETİCİ HAKLARI DERNEĞİ TÜZÜĞÜ
Kuruluş: 18 Ocak 1991
DERNEĞİN ADI VE MERKEZİ
Madde 1:
A) Derneğin adı " Tüketici Hakları Derneği " dir.
Derneğin kısa adı THD’dir.
B) Derneğin genel merkezi ANKARA' dadır.
C) Dernek il, ilçe ve çeşitli semtlerde şube ve
temsilcilikler açabilir.
D) Dernek, uluslararası alanda da faaliyet gösterir.
DERNEĞİN AMACI VE İLKELERİ
Madde 2:
Derneğin amacı: evrensel kabul görmüş tüketici
haklarının ülkemizde uygulanması, yerleştirilmesi,
geliştirilmesi, yaygınlaştırılması, savunulması
konusunda çalışmalar yapmaktır.
Bu kapsamda;
• bağımsız ve etkili bir tüketici hareketi ve
örgütlülüğü oluşturmak,
• haklarını bilen, arayan, savunan, bilinçli bir
tüketici kitlesi oluşturmak,
• evrensel tüketici haklarına uygun üretim ve tüketim
modeli-sistemi ve politikasının oluşturulmasına katkıda
bulunmak.
Evrensel Tüketici Haklarına Uygun Üretim ve Tüketim
Modeli-Sisteminin nitelikleri şunlardır:
• güvenli, sağlıklı, çevreye ve doğal dengeye zarar
vermeyen ve sürdürülebilir olan,
• kaynak israfına neden olmayan,
• tüketicilerin temel gereksinimlerini ön planda tutan
ve tüketicilerin bu temel gereksinimlere
erişebilirliğini sağlayan.
Dernek, amaçlarını gerçekleştirebilmek için aşağıdaki
ilkelere uyulmasını gözetir:
• Tüketicileri ilgilendiren tüm mal ve hizmetlerin
üretim ve sunumlarında tüketici haklarını gözeten
politikaların uygulanması için çalışır.
• Tüketicilerin bilgilendirilmesi, eğitilmesi,
bilinçlendirilmesi ve diğer tüm çalışmalarında hiçbir
ticari markanın ve firmanın etkisinde kalmaz.
• Hiçbir ticari kuruluştan bağış, reklam, ilan almaz ve
bu kuruluşlarla sponsorluk ilişkilerine girmez.
• Siyasi, idari ve ticari kuruluşlardan bağımsız olarak
hareket eder.
• Evrensel tüketici haklarının yanı sıra insan hakları,
çocuk hakları, engelli hakları, kadın hakları, hayvan
hakları, hasta hakları, hukukun üstünlüğü, ülkemizin
bağımsızlığı, demokrasi kültürü, sosyal devlet ve kamu
yararı anlayışının gelişmesi doğrultusunda hareket eder.
DERNEĞİN YAPACAĞI İŞLER
Madde 3:
A) Yurdumuzda ve dünyada tüketici haklarına ilişkin
uygulamaları araştırmak, saptamak; bilimsel inceleme ve
araştırmalar yapmak, yaptırmak ve bu alandaki
gelişmeleri izlemek, tüketicilere, kamuoyuna ve ilgili
kurumlara duyurmak,
B) Derneğin amacına uygun olarak açık oturumlar,
konferanslar, paneller, sempozyumlar her çeşit toplantı
ve gösteriler yapmak, sergiler açmak, yayınlar yapmak,
yarışmalar düzenlemek, ödüller koymak,
C) Tüketici hakları ile ilgili olarak ya da tüketicileri
ilgilendiren konularda yasa, tüzük ve yönetmelik
tasarıları hazırlayıp ilgili kurumlara teklif ederek
kabul görüp yayınlanmasını ve uygulanabilirliğini
sağlamaya çalışmak,
D) Piyasada tüketicilere satılan ya da tüketicilerin her
hangi bir ücret ödeyerek ya da ödemeyerek aldığı,
kullandığı taşınır ya da taşınmaz tüm mal ve hizmetlerin
kalitesi; fiyatı, standardı, güvenliği, sağlığı ve diğer
tüm yönlerden tüketici haklarına uygunluğunun sağlanması
için gerekli tüm girişimlerde ve etkinliklerde bulunmak.
Bununla birlikte, söz konusu tüm bu mal ve hizmetlerin
ekonomik, sosyal ve çevresel yönden sürdürülebilir
üretiminin ve tüketiminin sağlanabilmesi konusunda
gerekli tüm girişimlerde ve etkinliklerde bulunmak.
Konuyla ilgili olarak her yaş grubundan tüketicileri
bilgilendirmek, eğitmek, bilinçlendirmek için gerekli
çalışma ve etkinliklerde bulunmak,
E) Tüketici şikâyetlerini izlemek ve değerlendirmek,
gerektiğinde ilgili kamu kuruluşlarından bilgi istemek,
önlem alınmasını istemek. Şikâyete konu olan sorunun
ortadan kaldırılmasını ve tüketici mağduriyetinin
giderilmesini istemek. Konuyla ilgili diğer gerekli
girişimlerde bulunmak.
F) Test laboratuarı kurmak, madde ve mamullerin
testlerini yapmak ve/veya piyasadan numune olarak
alınacak madde ve mamullere ilişkin testleri yurt içi ve
yurt dışı laboratuarlarda yaptırmak. Test sonuçlarını
kamuoyuna açıklayarak tüketiciler ile ilgili ve
yetkilileri bilgilendirmek, uyarmak.
G) Tüketicileri, temel gereksinimlerin karşılanması
hakkı, sağlık ve güvenlik hakkı, bilgi edinme hakkı,
sesini duyurma ve temsil edilme hakkı, eğitilme hakkı,
seçme hakkı, tazmin edilme hakkı, ekonomik çıkarların
korunması hakkı, sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı gibi
evrensel tüketici hakları konusunda bilgilendirmek,
bilinçlendirmek. Bu hakların uygulanması, yaygınlaşması
ve gerekli önlemlerin alınması konusunda girişimlerde ve
çeşitli etkinliklerde bulunmak. Söz konusu evrensel
tüketici haklarına uygun ekonomik, sosyal ve çevresel
yönden sürdürülebilir üretim ve tüketim modellerinin
uygulamaya konulması için kamuoyu oluşturmak, gerekli
girişimlerde ve etkinliklerde bulunmak. Konuyla ilgili
olarak her yaş grubundan tüketicileri bilgilendirmek,
bilinçlendirmek. İlkokul, ortaokul, liselerde öğrenci,
öğretmen, velilere, diğer her dereceden okul ve
üniversite öğrencileri ile kamu kurumlarındaki
çalışanlara konuyla ilgili konferanslar vermek, eğitim
ve bilgilendirici materyalleri dağıtmak için ilgili ve
yetkililerle işbirliği yapmak, projeler hazırlamak.
Evrensel tüketici haklarına aykırı, sürdürülebilir
olmayan, insana, biyoçeşitliliğe, hayvana ve doğadaki
tüm canlı varlığa, kısaca çevreye zarar veren her çeşit
üretim ve tüketim modeli ile değişik uygulamalarla
çevreye zarar veren ve çevreyi kirleten, insan sağlığına
ve güvenliğine zarar veren diğer her çeşit kişisel, özel
ve kamu kuruluşlarının uygulamaları karşısında gerekli
yasal, idari, adli girişimlerde ve etkinliklerde
bulunmak, kamuoyu oluşturmak, tüketicileri
bilgilendirmek, eğitmek, bilinçlendirmek.
Ğ) Sağlık (Hasta Hakları ve diğer sağlık konuları),
eğitim, gıda, su, enerji, ulaşım,
bilişim-iletişim-telekomünikasyon konuları ile ekonomik,
mali, sosyal, çevresel olmak üzere tüketicileri
ilgilendiren tüm konularda oluşturulan resmi ve özel
kurum, kurul, komisyon, platform, heyet ve diğer
oluşumlarda tüketicileri temsil etmek,
H) Aynı amacı taşıyan yurdumuzdaki diğer tüketici örgüt
ve birlikleriyle ilişkiler kurmak, işbirliği yapmak ve
ilgili üst örgütlere üye olmak,
I) Basın, televizyon ve diğer kitle iletişim
araçlarından yararlanarak tüketicilerin sesini duyurmaya
çalışmak,
İ) Derneğin amacına ve yapacağı işlere uygun olarak
ilgili mahkemelerde davalar açmak, davaya katılmak, suç
duyurularında bulunmak,
J) Tekeller ve çok uluslu şirketler ile kartel ve tröst
gibi grupların politikaları, tutum ve uygulamaları
karşısında tüketicilerin mağdur olmaması, tüketici
haklarına aykırı sonuçların ortaya çıkmaması bakımından,
gerekli önlemlerin alınması için ilgili kurum ve
kuruluşlara başvurularda bulunup görüşmek, raporlar
düzenleyip vermek, kamuoyu oluşturmak, tüketicileri
aydınlatmak, küresel sermayeye karşı küresel tüketici
cephesini oluşturmak,
K) Tüketicilerin yaşamlarının güvence altına alınması ve
temel gereksinimlerinin karşılanması için gerekli olan
temel mal ve hizmetlerin üretilmesi ile birlikte
tüketicilerin satınalma güçlerine uygun fiyatlarla bu
temel mal ve hizmetlere erişebilirliğinin sağlanması.
Satın alma güçleri hiç olmayan veya çok düşük olan
tüketicilere ücretsiz olarak sunulması konusunda
ilgilileri uyarmak, kamuoyunu ve tüketicileri
aydınlatmak. Tüketicilerin gerçek doğru, temel, güvenli
ve sağlıklı gereksinimlerini çarpıtarak yanlış,
sağlıksız ve güvensiz tüketime yönlendirilen pazarlama
uygulamaları ile aldatıcı, yanıltıcı, istismar edici
reklamlara ilişkin karşı eylemleri desteklemek, kamuoyu
oluşturmak, tüketicileri bilgilendirmek, eğitmek,
bilinçlendirmek. Bu konuda adli ve idari gerekli
girişimlerde bulunmak, ilgili ve yetkilileri
bilgilendirmek ve uyarmak.
L) Evrensel tüketici haklarına, etik ve sürdürülebilir
üretim ve tüketim koşulları ve kuralları ile
çalışanların haklarına uygun olarak üretilen malların
ucuz bir şekilde tüketicilere ulaştırılmasını sağlamak
bakımından tüketim kooperatiflerinin teşvik edilmesi
için girişimlerde bulunmak. Sağlıklı ve güvenli gıda
üretiminin ve tüketicilere sunumunun sağlanması, GDO’lu
ürünlerin ithalatı ve tüketicilere sunumu ile sağlıksız
ve güvensiz tüm gıda üretiminin ve tüketicilere
sunumunun engellenmesi konusunda gerekli girişimlerde
bulunmak. İlgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak,
kamuoyu oluşturmak, konu hakkında tüketicilerin
bilgilenmesi, eğitilmesi, bilinçlenmesi için çeşitli
etkinliklerde bulunmak, konuyla ilgili davalar açmak.
Ekolojik tarımsal ürün üretiminin ülkemizin kırsal
kesiminde küçük üreticiler ve çiftçiler tarafından
yapılmasının ve yaygınlaştırılmasının sağlanması
bakımından gerekli girişimlerde bulunmak. Bu ürünlerin
üretiminin yapılabilmesi için kırsal kesimdeki tüm
üreticilere ilgili kamu kuruluşları ve yerel yönetimler
tarafından gerekli olan desteğin verilebilmesini
sağlamak için girişimlerde bulunmak. Tüketicilerin
ekolojik ürünlere ulaşabilmesi bakımından gerekli
önlemlerin alınmasını sağlamak için gerekli girişimlerde
bulunmak, kamuoyu oluşturmak, ilgili kamu kuruluşları ve
yerel yönetimlerle işbirliği yapmak. Ekolojik tarım
ürünleri üretim ve tüketim kooperatiflerinin kurulmasını
teşvik etmek için gerekli girişimlerde bulunmak.
M) Tüketiciye daha düşük fiyatlarla daha çok seçenek
sağlayacak pazar koşullarının gelişmesinin teşvik
edilmesi için gerekli girişimlerde bulunmak, kamuoyu
oluşturmak,
N) Enflasyona karşı anti-enflasyonist karar ve
uygulamaların desteklenmesi ve tüketicilerin enflasyon
yükü altında ezilmemeleri için gerekli girişimlerde
bulunmak; fiyat karşılaştırmaları yapmak, özel geçinme
indeksleri hazırlamak, ikame mallar hakkında
tüketicileri aydınlatmak,
O) Malların üretimini, dağıtımını ve tüketicilere
pazarlamasını yapan firmaların, kuruluşların evrensel
tüketici haklarına; ekonomik, sosyal, çevresel yönlerden
sürdürülebilir üretim ve tüketim anlayışına,
çalışanların haklarına, kamu yararına ve etik kurallara
uygun olarak yüksek ahlaki davranışta bulunmalarını
teşvik etmek.
Ö) Gıda, su, enerji, barınma-konut, sağlık, eğitim,
ulaşım, iletişim gibi temel mal ve hizmetlerin evrensel
tüketici haklarına, sürdürülebilir üretim ve tüketim
koşullarına, sosyal devlet anlayışına ve kamu yararına
uygun olarak üretilmesi ve tüketicilerin bu mal ve
hizmetlere erişiminin sağlanabilmesi için gerekli
girişimlerde bulunmak, etkinlikler yapmak, kamuoyu
oluşturmak, raporlar hazırlamak ve açıklamalarda
bulunmak. İlgili kamu kuruluşları ile işbirliği yapmak.
Toprak, su, hava, biyoçeşitlilik, kentleşme ile ilgili
sorunlar ve diğer çeşitli çevresel sorunlara ilişkin
konular ile yenilenebilir enerji kaynaklarımıza dayalı
elektrik üretimi konularında araştırma, inceleme ve
girişimlerde bulunmak, kamuoyu oluşturmak, ilgili kamu
kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği yapmak. Konuyla ilgili
projeler ve raporlar hazırlamak, ilgili kuruluşlara
sunmak ve açıklamalarda bulunmak.
P) Tüketicilerin yaşam düzeylerinin yükseltilmesi,
ekonomik ve sosyal haklarının geliştirilmesi ve
iyileştirilmesi, satın alma güçlerinin arttırılması
konusunda gerekli girişimlerde ve etkinliklerde
bulunmak. Tüketici haklarına ve sosyal devlet anlayışına
uygun bir gelir dağılımı ile vergi adaleti için,
öncelikle, temel mal ve hizmetlerdeki tüketici vergisi
olan yüksek dolaylı vergilerin kaldırılması ya da en
düşük orana indirilmesi konusunda gerekli girişimlerde
bulunmak, kamuoyu oluşturmak, tüketicileri aydınlatmak,
gerektiğinde davalar açmak.
R) Bu maddede (3.maddede) belirtilen işlerle ve tüketici
haklarıyla doğrudan ve dolaylı ilgisi bulunan konulara
ilişkin sorunları ve çözüm önerilerini gündeme getirmek
ve kamuoyu oluşturmak amacıyla ulusal ve uluslar arası
demokratik kitle örgütleri ve emek örgütleri ile
birliktelikler oluşturmak ya da mevcut birlikteliklere
katılmak, söylem ve eylem birlikteliği sağlamak,
S) Piyasaya sürülen tüketici ürünlerinin güvenliğini
sağlamakla birlikte, piyasaya güvensiz ve riskli
ürünlerin sürülmesinin engellenmesi konusunda gerekli
tüm önlemlerin alınması için girişimlerde bulunmak.
Piyasa gözetim ve denetim ile ilgili ve yetkili
kuruluşların piyasadaki ürünler üzerinde yapmış olduğu
denetim sonuçları ile analiz ve test sonuçlarını,
toplatılan ve düzeltilen ürünlerin listelerini düzenli
olarak kamuoyuna duyurmaları, tüketici örgütlerine
göndermeleri ve konuyla ilgili olarak tüketici
örgütleriyle işbirliği yapmaları için gerekli
girişimlerde bulunmak. Konuya ilişkin projeler
hazırlanıp desteklenmesi için ilgili kuruluşlarla
görüşmek. Piyasadaki ürünlerin güvenliği hakkında
anketler yapmak, araştırma ve incelemelerde bulunmak,
bilgi toplamak. Ürün güvenliği ile tehlikeli
kimyasallar, ilaçlar, boyalar, temizlik ve kozmetik
ürünleri başta olmak üzere dayanıklı ve dayanıksız tüm
tüketim maddeleri kapsamındaki güvensiz, riskli,
tehlikeli ürünler-malzemeler ve taşınmazlar hakkında
tüketicileri ve kamuoyunu, ilgili ve yetkili kuruluşları
bilgilendirmek, uyarmak. Güvensiz ürünlerin toplatılması
için gerekli girişimlerde bulunmak.
Ş) Derneğin amaçları doğrultusunda taşınır ve taşınmaz
mallar almak, satmak, kiraya vermek, kiralamak; bu
malların korunup işletilmesi için her türlü önlemi
almak,
T) Dernek amacının gerçekleştirilmesi için gerek
görülmesi durumunda yurt içinde ve yurt dışında vakıf
ve/veya iktisadi işletme kurmak, gerekli izin alınarak
derneklerin kurabileceği tesisleri kurmak. Bağış
toplamak ve kabul etmek.
U) Lokal açmak, yönetmek, denetletmek ya da
denetlettirmek, lokalin çalışma kurallarına ilişkin iç
yönetmelik hazırlamak, lokalin tasfiyesine karar vermek.
Dernek üyeleri arasında sosyal ilişkilerin
geliştirilmesi ve devam ettirilmesi için yemekli
toplantılar, konser, balo, tiyatro, sergi, spor, gezi ve
eğlenceli etkinlikler vb.. düzenlemek veya üyelerin bu
tür etkinliklerden yararlanmasını sağlamak.
Ü) Tüzükte gösterilen Dernek amacının ve Derneğin
yapacağı işlerin gerçekleştirilmesi için gerek görülmesi
durumunda, kamu kurum ve kuruluşları ile görev
alanlarına giren konularda ortak projeler yürütmek.
V) Tüzükte gösterilen Dernek amacını ve Derneğin
yapacağı işlerin gerçekleştirilebilmesi için
uluslararası faaliyette bulunmak; bu doğrultuda,
uluslararası tüketici örgüt ve birlikleri ile birlikte
tüketicileri ilgilendiren konularda yurtdışında
faaliyetlerde bulunan diğer kuruluşlarla ilişkiler
kurmak, işbirliği yapmak, ilgili dernek ve/veya üst
örgütlere üye olmak. Yurtdışında temsilcilik ve şube
açmak, yurtdışında dernek veya üst kuruluş kurmak.
Yurtdışındaki benzer amaç güden kişi, kurum ya da
uluslararası kuruluşlardan ayni ya da nakdi yardım kabul
etmek.
Y) Tüzükte gösterilen amaçları gerçekleştirmek üzere,
benzer amaçlı derneklerden, sendikalardan ve meslek
kuruluşlarından maddi yardım almak ve adı geçen
kurumlara yardımda bulunmak,
Madde 4: DERNEK ÜYELİĞİ
Yasanın öngördüğü koşulları taşıyan, derneğin amaç ve
ilkelerini benimsemiş ve bu doğrultuda çalışmayı kabul
eden gerçek kişiler ile kar amacı gütmeyen tüzel
kişilikler de derneğe üye olabilir.
Madde 5: DERNEĞE GİRME
Üye olmak isteyenler, ikametgâhlarına en yakın şubeye
veya temsilciliğe başvurur ve üyeliğe başvuru formlarını
doldurur. Başvuru temsilciliğe yapılmış ise, temsilcilik
başvuruyu ekleri ile birlikte en geç bir hafta
içerisinde en yakın şubeye gönderir. Şube yönetim
kurulu, başvurunun kendine yapıldığı tarihten itibaren
en geç 30 gün içinde başvuruyu değerlendirerek ilgilinin
üyeliğe kabulüne veya reddine karar verir. Karar, kabul
doğrultusunda ise, üyelik, şube üye kütüğüne kaydedilir
ve üyenin başvuru formunun örneği ile şube yönetim
kurulu kararı Merkez Yönetim Kuruluna bildirilir. Merkez
Yönetim Kurulu da söz konusu üyeyi merkez üye kütüğüne
kaydeder. Şube yönetim kurulu kararı, ayrıca, başvuru
sahibine de yazı ile bildirilir. Kar amacı gütmeyen
tüzel kişilikler de derneğin üyesi olabilir. Üye olmak
isteyen kişinin bulunduğu il ya da ilçede şube veya
temsilcilik yoksa doğrudan genel merkeze başvurur. Genel
merkez üyeliği kabul etmesi halinde uygun gördüğü şubeye
kaydını yaptırır.
ÜYENİN HAK VE GÖREVLERİ
Madde 6:
Dernek üyelerinin seçme ve seçilme hakları vardır. Hiç
kimse derneğe üye olmaya ve dernekte kalmaya zorlanamaz.
Her üye istifa hakkına sahiptir. İstifa yazılı dilekçe
ile yapılır. Dernek üyeleri eşit haklara sahiptir. Her
üyenin genel kurulda bir oy hakkı vardır. Yıllık üye
ödentileri genel kurul tarafından belirlenir. Giriş
aidatı alınmayacaktır.
DERNEKTEN ÇIKMA
Madde 7:
Her üye, ayrılma isteğini yazılı olarak kayıtlı
bulunduğu şubeye bildirmek koşuluyla dernekten
ayrılabilir. Ancak, üyelikten doğan borçlarını ödemekle
yükümlüdür.
ÜYELİKTEN ÇIKARILMA
Madde 8:
Tüzüğün 9. maddesinde belirtilen üyelikten çıkarılma
koşulları oluştuğunda, üyenin bağlı bulunduğu şube
yönetim kurulu, gerekçesini de belirterek söz konusu
üyeliğe son verebilir. Çıkarılan üyenin çıkarılma
kararına itirazı, kararın kendisine bildiriminden
itibaren şube yönetim kuruluna yapılır. Şube yönetim
kurulu, itirazı, yapılacak ilk Şube Genel Kurulu’nun
gündemine getirir.
Madde 9: ÜYELİKTEN ÇIKARILMA NEDENLERİ
A) Üyenin yasa, yönetmelik, tüzük, genel kurul ve
yönetim kurulu kararlarına, dernek amacına aykırı söz ve
harekette bulunması ve yönetim kurulu tarafından üyeye
yapılan yazılı ikaza rağmen davranışların süreklilik
göstermesi,
B) Dernek çalışmalarını her ne şekilde olursa olsun ağır
biçimde aksatmakta olması,
C) Verilen görevlerden sürekli kaçınması,
D) Merkez ve Şube Yönetim Kurulları, Merkez Onur ve
Disiplin Kurulu ile Merkez ve Şube Denetim Kurullarınca
verilen kararlara uymaması ve bu kararların gereğini
yerine getirmemesi,
E) Üye olma şartlarını kaybetmiş olması,
F) Üyelik ödentisinin yazılı bildirime rağmen 6 ay
içerisinde ödenmemesi,
KENDİLİĞİNDEN SONA ERME
Madde 10:
Üyelik için Kanun’da ve Tüzük’te aranan nitelikleri
sonradan kaybedenler ile vefat edenlerin dernek üyeliği
kendiliğinden sona erer.
DERNEĞİN ORGANLARI
Madde 11:
A) Merkez Genel Kurulu
B) Merkez Yönetim Kurulu
C) Merkez Denetim Kurulu
D) Onur ve Disiplin Kurulu
MERKEZ GENEL KURUL YAPISI
Madde 12:
Genel kurul, derneğin en yetkili organıdır. Doğal ve
seçilmiş delegelerle toplanır.
A) Doğal delegeler: Merkez Yönetim Kurulu, Merkez
Denetim Kurulu, Onur ve Disiplin Kurulu’nun asıl üyeleri
ile Şube Yönetim Kurulu asıl üyeleri, genel kurulun
doğal delegeleridir,
B) Seçilmiş delegeler: Dernek genel kuruluna katılmak
için her şubenin genel kurulunda her 25 üye için birer
delege seçilir. 25’i bulmayan sayılar dikkate alınmaz.
MERKEZ GENEL KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ
Madde 13:
A) Dernek organlarını seçmek (Merkez Yönetim Kurulu,
Denetim Kurulu, Onur ve Disiplin Kurulu)
B) Dernek tüzüğünü değiştirmek,
C) Dernek Genel Kurulu’nca seçilen organların
raporlarını incelemek, bu kurulları aklamak,
değiştirerek kabul etmek ya da haklarında dava açmaya
yetki vermek,
D) Merkez Yönetim Kurulu’nca hazırlanacak bütçeyi
görüşüp, aynen veya değiştirerek kabul etmek,
E) Bir sonraki dönemin yeni çalışma konularını saptamak,
F) Derneğe gerekli taşınmaz ve taşınır malların satın
alınması, satılması, ipotek edilmesi veya ipoteğin
çözülmesi, bağışlanması veya devredilmesi hususlarında
merkez yönetim kuruluna yetki vermek,
G) Derneğin uluslararası faaliyetlerde bulunmasına,
yurtdışındaki dernek ve kuruluşlara üye olarak
katılmasına veya ayrılmasına karar vermek,
H) Derneğin federasyona katılması veya ayrılmasına karar
vermek, üyesi olunan federasyon genel kurul delegelerini
seçmek,
I) Dernek şubelerinin açılmasını ve kapatılmasını
kararlaştırmak ve bu hususta gerekli işlemlerin
yapılması için Merkez Yönetim Kuruluna yetki vermek.
Dernekler mevzuatı ve Dernek Tüzüğü’nün gerektirdiği
koşulların oluşması durumunda Şube Yönetim ve denetim
kurullarını ve/veya şube yönetim ve denetim kurulu
başkanlarını görevden alma, gerektiğinde şubeleri
olağanüstü genel kurula götürme konularında Merkez
Yönetim Kuruluna yetki vermek,
İ) Dernekten çıkarma cezası ile diğer disiplin
cezalarına yapılan itirazları karara bağlamak,
K) Derneğin feshine karar vermek,
L) Dernekler Yasası ve diğer ilgili mevzuatta Genel
Kurulca yapılması belirtilen görevleri yerine getirmek,
M) Derneğin başka bir organına verilmemiş işleri görmek.
GENEL KURUL TOPLANTILARI
Madde 14: OLAĞAN TOPLANTI
Genel Kurul olağan ve olağanüstü olmak üzere iki türlü
toplanır. Olağan toplantılar iki yılda bir Aralık ayı
içinde yapılır. Dernek organları iki yıl için seçilir.
Madde 15: OLAĞANÜSTÜ TOPLANTI
Merkez yönetim ve denetim kurullarının gerekli gördüğü
hallerde yahut Merkez Genel Kurul delegelerinin beşte
birinin yazılı isteği üzerine genel kurul, Merkez
Yönetim Kurulu tarafından bir ay içinde toplantıya
çağrılır.
TOPLANTIYA ÇAĞIRMA
Madde 16: Yönetim kurulu, dernek tüzüğüne göre genel
kurula katılma hakkı bulunan üyelerin listesini
düzenler. Genel kurula katılma hakkı bulunan üyeler, en
az onbeş gün önceden, toplantının günü, saati, yeri ve
gündemi derneğin internet sayfasında ilan edilmek veya
yazılı olarak bildirilmek, üyenin bildirdiği elektronik
posta adresine ya da iletişim numarasına mesaj
gönderilmek suretiyle toplantıya çağrılır. Bu çağrıda,
çoğunluk sağlanamaması nedeniyle toplantı yapılamazsa,
ikinci toplantının hangi gün, saat ve yerde yapılacağı
da belirtilir. İlk toplantı ile ikinci toplantı
arasındaki süre yedi günden az, altmış günden fazla
olamaz.
Toplantı, çoğunluk sağlanamaması nedeninin dışında başka
bir nedenle geri bırakılırsa, bu durum geri bırakma
nedenleri de belirtilmek koşuluyla, ilk toplantı için
yapılan çağrı, usulüne uygun olarak üyelere duyurulur.
İkinci toplantının, geri bırakma tarihinden itibaren en
geç altı ay içinde yapılması zorunludur. Üyeler ikinci
toplantıya, birinci fıkrada belirtilen esaslara göre
yeniden çağrılır.
Genel kurul toplantısı bir defadan fazla geri
bırakılamaz.
Madde 17:
Genel Merkez genel kurul toplantıları Genel Merkez
Yönetim Kurulu’nun belirlediği yerde, şube genel
kurulları ise bulundukları yerde yapılır.
Madde 18: TOPLANTI YETER SAYISI
Genel kurul, dernek tüzüğüne göre genel kurula katılma
hakkı bulunan üyelerin yarısından bir fazlasının
katılmasıyla toplanır. İlk toplantıda yeter sayı
sağlanamazsa, ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak,
bu ikinci toplantıya katılan üye sayısı dernek yönetim
ve denetleme kurulları üye tam sayısı toplamının iki
katından az olamaz.
Madde 19: TOPLANTI USULÜ
Genel kurula katılma hakkı bulunan üyelerin
(delegelerin) listesi toplantı yerinde hazır
bulundurulur. Toplantı yerine girecek delegelerin kimlik
belgeleri, yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca
görevlendirilecek görevliler tarafından kontrol edilir.
Delegeler, yönetim kurulunca düzenlenen listedeki adları
karşısına imza koyarak toplantı yerine girerler. Kimlik
belgelerini göstermeyenler, belirtilen listeyi
imzalamayanlar ile genel kurula katılmak hakkı
bulunmayan üyeler toplantı yerine alınmaz. Bu kişiler ve
delege olmayanlar, ayrı bir bölümde genel kurul
toplantısını izleyebilirler.
Toplantı yeter sayısı sağlanmışsa durum bir tutanakla
tespit edilir ve toplantı yönetim kurulu başkanı veya
görevlendireceği yönetim kurulu üyelerinden biri
tarafından açılır. Toplantı yeter sayısının
sağlanamaması halinde de yönetim kurulunca bir tutanak
düzenlenir.
Açılıştan sonra, toplantıyı yönetmek üzere bir başkan ve
yeteri kadar başkan vekili ile yazman seçilerek divan
heyeti oluşturulur.
Dernek organlarının seçimi için yapılacak oylamalarda,
oy kullanan delegelerin divan heyetine kimliklerini
göstermeleri ve hazirun listesindeki isimlerinin
karşılarını imzalamaları zorunludur.
Toplantının yönetimi ve güvenliğinin sağlanması divan
başkanına aittir.
Genel kurulda her delegenin bir oy hakkı vardır, delege
oyunu şahsen kullanmak zorundadır.
Toplantıda görüşülen konular ve alınan kararlar bir
tutanağa yazılır ve divan başkanı, başkan vekili ile
yazmanlar tarafından birlikte imzalanır. Toplantı
sonunda tutanak ve diğer belgeler yönetim kurulu
başkanına teslim edilir. Yönetim kurulu başkanı bu
belgelerin korunmasından ve yeni seçilen yönetim
kuruluna yedi gün içinde teslim etmekten sorumludur. Tüm
defter ve belgeler genel kurulun bitimini izleyen yedi
gün içerisinde yeni seçilen yönetime devredilir.
Madde 20: TOPLANTIDA GÖRÜŞÜLECEK KONULAR
Genel kurul toplantısında yalnız gündemde bulunan
maddeler görüşülür. Ancak toplantıda hazır bulunan
üyelerin onda biri tarafından görüşülmesi istenen
konuların gündeme alınması zorunludur.
Madde 21: GENEL KURULDA OY VERME VE KARAR ALMA USULÜ
Genel kurula ancak 12. maddede gösterilen delegeler
katılabilir ve oy kullanabilirler. Dernek organlarının
seçimi gizli oy ve açık tasnif ile yapılır. Diğer
konulardaki kararlar ise açık olarak oylanır. Gizli
oylar, toplantı başkanı tarafından mühürlenmiş
kağıtların veya oy pusulalarının üyeler tarafından
gereği yapıldıktan sonra içi boş bir kaba atılması ile
toplanan ve oy vermenin bitiminden sonra açık dökümü
yapılarak belirlenen oylardır.Açık oylamada, genel kurul
başkanının belirteceği yöntem uygulanır. Genel kurul
kararları, toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla
alınır. Şu kadar ki, tüzük değişikliği ve derneğin feshi
kararları, ancak toplantıya katılan üyelerin üçte iki
çoğunluğuyla alınabilir
MERKEZ YÖNETİM KURULU
Madde 22: KURULUŞU
Merkez Yönetim Kurulu genel kurulca iki yıl süre için
seçilen 9 üyeden oluşur. Asıl üye sayısı kadar da ayrıca
yedek üye seçilir.
MERKEZ YÖNETİM KURULU
Madde 23: Görev Dağılımı ve Toplanması
Merkez Yönetim Kurulu en yaşlı üyenin başkanlığında
Genel Kurulu izleyen 15 gün içerisinde ilk toplantısını
yaparak bir Genel Başkan, altı Genel Başkan Yardımcısı,
bir Genel Sekreter, bir Genel Sayman seçer. Ayrıca, bu
toplantıda Genel Başkan’ın yokluğunda Genel Başkan’ın
görevlerini üstlenmek ve yetkilerini kullanmak üzere
genel başkan yardımcılarından biri genel başkan vekili
olarak seçilir. Merkez Yönetim Kurulu, Genel Başkan ve
Genel Sekreterin yazılı çağrısı üzerine ayda en az bir
kez olağan olarak toplanır. Merkez Yönetim Kurulunun
olağan toplantılarına yıl içinde üst üste 3 kez, toplam
6 kez mazeretsiz olarak katılmayan üyenin yönetim kurulu
üyeliği Merkez Yönetim Kurulu kararıyla düşer, yerine
yedek üyeler sırasıyla çağrılır. Merkez Yönetim
Kurulundaki değişiklik, süresi içerisinde ilgili
dernekler birimine bildirilir.
MERKEZ YÖNETİM KURULU
GÖREV VE YETKİLERİ
Madde 24:
A) Tüzüğün ilgili maddelerinde belirtilen derneğin
amacı, ilkeleri ve yapacağı işlerle ilgili konularda
plan ve programları belirlemek, gerekli kararları almak,
gerektiğinde genel kurulun onayına sunmak, uygulamak ve
uygulatmak,
B) Derneğin bütçesini uygulamak, yeni bütçeyi tasarlamak
ve kayıtları tutmak,
C) Dernek genel kurulunu olağan ve olağan üstü
toplantıya çağırmak,
D) Genel kurul toplantılarının gündemini hazırlamak,
E) Genel Kurulun verdiği yetki ile Dernekler mevzuatı ve
Dernek Tüzüğüne uygun olmak koşulu ile şube açmaya ve
kapatmaya, şube yönetim ve denetim kurullarını ve/veya
şube yönetim ve denetim kurulu başkanlarını görevden
almaya, gerektiğinde şubeleri olağanüstü genel kurula
götürmeye ilişkin işlemlerin yürütülmesini sağlamak,
F) Gerekli gördüğü yerlerde temsilcilikler açılmasına ve
kapatılmasına karar vermek,
G) Derneğin çalışmalarına ilişkin genel kurulda alınan
kararları yürütmek,
Ğ) Gerekli bulduğu konularda ve alanlarda geçici ve
sürekli komisyonlar, kurullar, komiteler kurmak ve
kaldırmak. Dernek işlerini yürütmek üzere ya da Tüzüğün
3.maddesinde belirtilen işlerle veya Tüzüğün diğer
maddeleriyle ilgili olarak yapılmasına karar verilen
araştırma, inceleme, toplantı gibi konularda uygun
bulunan dernek üyelerine görev ve yetki vermek,
H) Derneğin Tüzüğünde belirtilen Derneğin amacı,
Derneğin yapacağı işler, görev ve sorumluluklar
bakımından ve Derneğin iç işleyişi ile ilgili olarak;
Genel Başkan Yardımcıları, Genel Sekreter, Genel Sayman,
Merkez ve Bölge Danışma Kurulları, Başkanlar Kurulu,
Şubelerin Görev ve Sorumlulukları, Şube Genel Üye
Toplantıları, Temsilcilikler, Komisyonlar, Komiteler,
Tüketici Hakem Heyeti Üyelerinin Görev ve Sorumlulukları
hakkında ve Tüzüğün 3.maddesindeki işlere ve diğer
maddelerine ait Yönetmelik, Talimat ve Genelgeler
hazırlayıp yürürlüğe koymak.
I) Onur ve Disiplin Kurulu’nun hazırlayacağı rapor
doğrultusunda üyeler hakkında uyarma, kınama
cezalarından birini vermek.
İ) Dernek ve tüketiciler adına dava açmaya, açılan
davaya katılmaya karar vermek, suç duyurularında
bulunmak ve avukat tutmak,
J) Yasadan, tüzükten, hazırlanacak iç yönetmeliklerden
ve genel kurul kararlarından doğan her türlü çalışmaları
yapmak.
K) Derneğin büro çalışmalarında görevlendirmek üzere
yeteri kadar personel istihdam etmek ve bunun için
personele yapılacak ödemeyi belirlemek.
L) Gerekli görülen süreler içerisinde Genel Merkez
organları ile şubelerin organlarının katılacağı Merkez
ve Bölge Danışma Kurulu toplantıları ile Merkez Yönetim
Kurulunun tamamı ve Şube başkanlarının katılacağı
Başkanlar Kurulu toplantıları yapmak.
M) Dernek kasasında bulundurulabilecek para miktarını
belirlemek,
N) Şube olağan ve olağan üstü genel kurul toplantısı
yapılmasına ilişkin şube yönetim kurulu kararı ile bu
genel kurullara katılma hakkı bulunan üyelerin listesini
onaylamak,
O) Şubeleri denetlemek,
Ö) Şube tarafından üyeliği bildirilenleri merkez üye
kütüğüne kaydetmek
P) Disiplinsizliği görülen üyeleri Merkez Onur ve
Disiplin Kuruluna sevk etmek.
R) Dergi, bülten gibi Genel Merkez yayın organlarının
hazırlanıp bastırılması, dağıtılması ile birlikte,
özellikle Tüzüğün 3.maddesinde belirtilen işlerle, yasal
tüketici hakları ve tüzüğün diğer maddeleriyle ilgili
kitap, kitapçık, broşür, el ilanı, afiş gibi
bilgilendirme ve eğitimle ilgili materyellerin
hazırlanıp bastırılmasını ve dağıtılmasını yapmak,
yaptırmak. Bu malzeme ve dokümanların bastırılıp
çoğaltılması için projeler hazırlayıp ilgili kamu kurum
ve kuruluşlardan, yerel yönetimlerden ve valiliklerden
destek istemek.
S) Dernek Tüzüğünün amacı doğrultusunda, Tüzükte
belirtilen tüm işler, görev ve sorumluluklar ile ilgili
olarak çeşitli açık ve kapalı salon toplantıları;
konferans, panel, sempozyum, forum düzenlemek. Basın
açıklamaları ve toplantıları yapmak. Yürüyüş ve
mitingler düzenlemek. Düzenlenecek konferans, panel,
sempozyum ve benzeri etkinlikler için ilgili tüm kamu
kuruluşları, yerel yönetimler ile meslek kuruluşları,
sendikalar ve derneklerle işbirliği yapmak. Bu
kuruluşlardan destek istemek veya onlara destek vermek.
Ş) Tüzüğün amacı ve yapacağı işleri uygulamak üzere, tüm
ilgili ve yetkili kamu ve sivil toplum kuruluşlarıyla
işbirliği yapmak, ortak etkinlikler ve projeler
düzenlemek. Düzenlenecek etkinlikler ve yapılacak
projeler ile ilgili destek istemek veya onlara destek
vermek.
T) Tüzüğün amacı ve yapacağı işlerle ilgisi bulunan
diğer ülkelerdeki ve uluslararası tüketici örgütleri,
vakıf ve çeşitli örgüt ve kuruluşlarla işbirliği yapmak,
ortak projeler hazırlamak ve hazırlanacak projelere
destek istemek veya onlara destek vermek.
GENEL BAŞKAN VE GENEL BAŞKAN YARDIMCILARI
Madde 25:
A)GENEL BAŞKAN: Merkez Yönetim Kuruluna karşı sorumlu
olup, Merkez Yönetim Kurulu adına Derneği temsil eder.
Merkez Yönetim Kurulu ile Başkanlar Kurulu, Merkez ve
Bölge Danışma Kurulu Toplantıları ve Merkez Yönetim
Kurulunun düzenlediği çeşitli toplantılara başkanlık
eder. Gerektiğinde dernek adına demeç verir ve basın
toplantısı düzenler. Genel Başkan, derneğin yönetim
işlerini takip ve koordine eder. Derneğin bütün
organlarının uyum içinde çalışmasını gözetir ve sağlar.
Merkez Yönetim Kurulunun oluşturduğu çeşitli komisyon,
komite v.b. kuruluşlar ile şube yönetim ve denetim
kurullarının Tüzüğün gereklerine ve bu doğrultuda
hazırlanan Yönetmeliklere uygun olarak görevlerini
yerine getirmelerini sağlar.
B)GENEL BAŞKAN YARDIMCILARI
1-Örgütlenmeden, Şubelerle ve Üyelerle İlişkilerden
Sorumlu Genel Başkan
Yardımcısı
2-Eğitimden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı
3-Basın Yayın ve Tüm Medya Kuruluşları ile İlişkilerden
Sorumlu Genel Başkan
Yardımcısı
4- Hukuk İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı
5- Komisyonlardan ve Kurumsal İlişkilerden Sorumlu Genel
Başkan Yardımcısı
6- Dış İlişkilerden ve Projelerden Sorumlu Genel Başkan
Yardımcısı
Olmak üzere 6 (altı) Genel Başkan Yardımcısının
görevleri ve sorumlulukları aşağıdadır. Genel Başkan
Yardımcıları, yapacakları çalışmalarını, Dernek
üyelerinden oluşan ve sorumlu olduğu konunun adını
taşıyan bir Komisyon aracılığıyla da yürütebilir. Genel
Başkan Yardımcıları, üstlendikleri görev ve sorumlulukla
ilgili düzenli olarak Genel Başkana ve Merkez Yönetim
Kuruluna bilgi verirler. Genel Başkanın ve Merkez
Yönetim Kurulunun önerilerini öncelikle dikkate alıp,
çalışmalarını yürütürler. Genel başkan yardımcıları
yapılması gereken işleri Merkez Yönetim Kurulunun
onayına sunarlar.
1- ÖRGÜTLENMEDEN SORUMLU GENEL BAŞKAN YARDIMCISI
a) Örgütlenmenin geliştirilmesi, yaygınlaştırılması ve
güçlendirilmesi için gerekli olan çalışmaların,
görüşmelerin yapılmasını ve ilişkilerin kurulmasını
sağlar ve organize eder.
b) Şubelerin çalışmalarını izler ve şube çalışmalarının
gereği gibi yerine getirilmesini sağlar ve organize
eder.
c) Yeni şube ve temsilciliklerin açılması ve zorunlu
durumlarda kapatılması gereken şubelerle ilgili
incelemelerde bulunur.
d) Şubelerin üyelerle olan ilişkilerini izler, bu
ilişkilerin en iyi şekilde gerçekleşmesini ve şube
yönetim kurulları tarafından üyelere sorumluluklar ve
görevler verilmesini, üyelerde Derneğe aidiyet
oluşturulmasını sağlamaya çalışır.
e) Şubelerin olağan genel kurullarını zamanında ve
gereği gibi yapılmasını sağlar, delege yeter sayısını
hesaplayarak şubelere bildirir.
2- EĞİTİMDEN SORUMLU GENEL BAŞKAN YARDIMCISI
a) Derneğin amaç, ilke ve çalışma programına uygun
olarak eğitim programlarını hazırlar.
b) Eğitim seminerleri ile konferans, panel, sempozyum ve
benzeri etkinliklerin planlanmasını ve yürütülmesini
sağlar.
c) Eğitimle ilgili broşür, bülten, kitapçık ve kitap
gibi süreli ve süresiz yayınların basımını ve dağıtımını
sağlar ve organize eder. Konuyla ilgili olarak medya ile
İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısıyla birlikte
çalışmalar yapar.
d) Eğitim için gereken ödeneklerin bütçeye konulmasını
önerir ve sağlar.
e) Derneğin amaç, ilke ve çalışmaları ile evrensel ve
ülkemizde yürürlükte olan tüketici hakları ve tüketici
mevzuatı ile tüketici sorunları hakkında üyelerin
bilgilendirilmesi ve eğitilmesine ilişkin şubelerin
yapacağı çalışmaların planlanmasını organize eder.
3- MEDYA İLE İLİŞKİLERDEN SORUMLU GENEL BAŞKAN
YARDIMCISI
a) Basın yayın ve medya kuruluşlarıyla iletişimi düzenli
olarak sağlar, bu kuruluşların tüketici hakları,
tüketiciler ve Derneğimizle ilgili olarak yayınladığı
haber, resim vb. malzemeleri araştırır, toplar ve
arşivler.
b) Ulusal ve uluslar arası düzeyde gerekli bilgi
alışverişini sağlar ve koordine eder.
c) Basın yayın ve tüm medya kuruluşları ile ilgili
ilişkilerin sağlıklı ve etkin bir şekilde Derneğin ilke
ve görüşlerine uygun olarak yürütülmesini sağlamak, bu
konuda gerekli organizasyonları yapar.
d) Basın toplantıları ile bu konuda gerekli olan
yazışmaları yapmak, ilişkileri kurmak ve organize eder.
e) Basın yayın ve medya organları için haber, öneri,
eleştiri ve istatistiki bilgilerin akışını sağlar.
f) Süreli ve süresiz yayın çıkarma, takip etme ve
gerekli yayınlara abone olma konularında Eğitimden
Sorumlu Genel Başkan Yardımcı ile birlikte çalışmalar
yapar.
4- HUKUK İŞLERİNDEN SORUMLU GENEL BAŞKAN YARDIMCISI
a) Derneğin ve Dernek üyelerinin hukuksal sorunlarının
çözümlenmesine yönelik çalışmalar yapar, mevzuatı izler,
değişiklik önerileri getirir ve yapar, ilgili kurum ve
kuruluşlarla gerekli ilişkileri kurar.
b) Dernek çalışmaları ile ilgili olan ve Derneği
ilgilendiren, tüketicilerin mağduriyetine neden olan ve
tüketici haklarına aykırı olan konularda Dernek
tarafından açılacak her çeşit dava ile Dernek hakkında
açılan davaların takibini ve bu konuda gerekli
çalışmaları yapmak, yaptırmak ve organize eder.
c) Tüketici haklarıyla ilgili olarak diğer ülkelerdeki
ve uluslararası kuruluşların hukuksal düzenlemelerini
araştırır, inceler ve değerlendirir.
d) Hukuki sorunların çözümü için gerekli ödeneklerin
bütçeye konulmasını sağlar ve önerir.
e) Diğer demokratik kitle örgütleriyle birlikte açılması
uygun görülen ve açılacak olan ortak davalar için
gerekli ilişki ve girişimlerde bulunmak ve bu ortak
davaların takibi yapar ve yaptırır.
f) Sonuçlanan davalar ile Derneğimizi, tüketici
haklarını ve tüketicileri ilgilendiren ulusal ve uluslar
arası hukuki düzenlemeler konusunda gerekli basın
açıklamaları ile şubelerin, üyelerin ve tüketicilerin
bilgilendirilmesi konusunda gerekli etkinliklerin
yapılması için Eğitimden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı
ve Basın Yayın ve Tüm Medya Kuruluşları ile İlişkilerden
Sorumlu Genel Başkan Yardımcısıyla birlikte çalışmalar
yapar.
5- KOMİSYONLARDAN VE KURUMSAL İLİŞKİLERDEN SORUMLU
GENEL BAŞKAN YARDIMCISI
a) Derneğin amacı ve çalışmalarıyla ilgili olarak
gerekli olan gıda, bankacılık ve finans, tüketici hakem
heyeti, enerji, sosyal etkinlikler, su, sağlık, çevre ve
ekoloji, ekonomi, ulaşım, kamu kurum ve kuruluşlarıyla
ilişkiler, demokratik kitle örgütleriyle ilişkiler,
belediyeler ile ilişkiler, piyasa gözetimi-denetimi ve
ürün güvenliği, kalite ve standartlar, yerel ve kırsal
kalkınma-küçük çiftçilerle ve kooperatiflerle ilişkiler
ile diğer ilgili konularda komisyonların kurulmasını
sağlar ve kurulmuş olan komisyonların çalışmalarını
takip ve organize eder.
b) Komisyonların yapmış olduğu çalışmalar sonucunda
düzenlenen raporlar doğrultusunda gerekli olan basın
açıklamaları ile şube, üye ve tüketicilerin
bilgilendirilmesi konusunda gerekli etkinliklerin
yapılması için Eğitimden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı
ve Basın Yayın ve Tüm Medya Kuruluşları ile İlişkilerden
Sorumlu Genel Başkan Yardımcısıyla birlikte çalışmalar
yapar.
c) Derneğin amaç ve çalışmaları doğrultusunda memur ve
işçi sendikaları, çeşitli meslek kuruluşları ve
dernekler, kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilişkiler
kurulmasını ve ortak çalışmalar ve işbirliği yapılmasını
sağlar.
6- DIŞ İLİŞKİLERDEN VE PROJELERDEN SORUMLU GENEL BAŞKAN
YARDIMCISI
a) Tüketici hakları ile doğrudan ve dolaylı ilgisi olan
ulusal ve uluslararası çalışmalar yapan Avrupa Birliği
(AB) ve Birleşmiş Milletler (BM) dahil tüketici, çevre,
gıda, ulaşım, enerji, iletişim gibi örgüt ve kuruluşlar
ile ilişkiler kurmak, bu kuruluşların çalışmalarını
inceler ve değerlendirir.
b) Çeşitli ülkelerin tüketicileri ilgilendiren
konulardaki yasal mevzuatını ve uygulamalarını
araştırmak, inceler ve değerlendirir.
c) (a) ve (b) şıklarında belirtilen kuruluşlarla olan
yazışmaları yapmak, gelen yazıları inceleyip
değerlendirerek gerekli cevapları verir.
d) Türkiye ve Türkiye dışındaki kuruluşların destek
vereceği veya desteklediği projelerin araştırılmasını,
yapılmasını, uygulanmasını ve bu konudaki gerekli
ilişkilerin kurulmasını sağlar.
e) (a), (b), (c), (d) şıklarında belirtilen konularla
ilgili olarak gerektiğinde Eğitimden Sorumlu Genel
Başkan Yardımcısı, Basın Yayın ve Tüm Medya Kuruluşları
ile İlişkilerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı, Hukuk
İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı,
Komisyonlardan ve Kurumsal İlişkilerden Sorumlu Genel
Başkan Yardımcısı ile ortak çalışmalar yapar.
GENEL SEKRETER
Madde 26:
GENEL SEKRETER: Merkez Yönetim Kurulu ve Genel Başkanın
bilgisi dahilinde Derneğin bütün yönetim ve yazı işleri
ile Derneğin arşiv ve dosyalama işlerinin
yürütülmesinden sorumludur. Derneğe gelen, Dernekten
giden yazıların takibi, dosyalanması, derneğin iç
düzeninin sağlanması, Dernek personelinin sevk ve
idaresi ile birlikte Derneğin yapacağı Genel Kurul,
konferans, panel, sempozyum ve diğer çeşitli toplantı ve
etkinliklerin koordinasyonunu sağlar. Dernek
etkinlikleri ve çalışmalarının sonuçlarını takip eder ve
Merkez Yönetim Kuruluna bilgi verir.
GENEL SAYMAN
Madde 27:
Genel Sayman, Merkez Yönetim Kurulu ve Genel Başkanın
bilgisi dahilinde Derneğin mali işlerinin yürütür ve
hesaplarının tutar. Merkez Yönetim Kurulunu Derneğin
mali işleri hakkında sürekli ve düzenli aralıklarla
bilgilendirir. En geç üç ayda bir hesap özeti sunar.
Hesap özeti dernekte görünür bir yere asılır. Merkez
Yönetim Kurulunun kararı ve vereceği yetkiye dayanarak
Derneğin gelirinin sağlanması için gerekli çalışmalarda
bulunur ve Dernek için gerekli harcamaları yapar.
Şubelerin Genel Merkeze karşı olan mali
sorumluluklarının yerine getirilmesini takip eder.
Konuyla ilgili olarak, sorumluluklarını yerine
getirmeyen şubelerin uyarılması hakkında Genel Başkan ve
Merkez Yönetim Kurulunun bilgisi dahilinde hareket eder.
Derneğin gelir kaynaklarını araştırır, gelir
kaynaklarını arttırıcı girişimleri organize eder.
MERKEZ DENETİM KURULU
Madde 28: KURULUŞU VE GÖREVLERİ
Denetim Kurulu üç asıl ve üç yedek üyeden oluşur.
Denetim Kurulu üyeleri genel kurulca seçilir. Asıl üye
sayısı kadar da ayrıca yedek üye seçilir. Denetim Kurulu
kendi arasından bir başkan ve bir yazman seçer.
Denetim Kurulu iç denetim yapmak ya da yaptırmakla
görevli ve yetkilidir.
Denetim Kurulu denetleme görevini yasalar, Dernek Tüzüğü
ve hazırlanacak İç Denetim Yönetmeliğinde belirtilen
esas ve usullere göre yapar.
Denetim Kurulu, derneğin tüzüğünde gösterilen amacın ve
Dernek Tüzüğünün 3.maddesindeki işlerin gerçekleşmesi
için sürdürüleceği belirtilen çalışma konuları
doğrultusunda faaliyet gösterilip gösterilmediğini;
defter, hesap ve kayıtların mevzuata ve dernek tüzüğüne
uygun olarak tutulup tutulmadığını, altı ayda bir
denetler ve denetim sonuçlarını bir rapor halinde
yönetim kuruluna ve toplandığında genel kurula sunar.
Denetim Kurulu üyelerinin istemi üzerine, her türlü
bilgi, belge ve kayıtların, dernek yetkilileri
tarafından gösterilmesi veya verilmesi; yönetim yeri,
müesseseler ve eklentilerine girme isteğinin yerine
getirilmesi zorunludur.
Genel Merkez Denetim Kurulunun yetkisi dernek genel
merkezi ile bütün şube ve temsilcilikleri kapsar.
ONUR VE DİSİPLİN KURULU
Madde 29:
Onur ve Disiplin Kurulu beş asıl ve beş yedek üyeden
oluşur. Onur ve Disiplin Kurulu Genel Kurulca seçilir.
Asıl üye sayısı kadar da ayrıca yedek üye seçilir.
Onur ve Disiplin Kurulu kendi üyeleri arasından bir
başkan, bir raportör, bir yazman seçer.
Onur ve Disiplin Kurulu, Derneğin disiplin ve soruşturma
işlerin yapar. Dernek amaçları doğrultusunda yararlılık
gösteren kişi ya da kuruluşları ödüllendirebilir. Onur
ve Disiplin Kurulu, Merkez Yönetim Kurulunun bu konuyla
ilgili önerilerini değerlendirir.
DİSİPLİN CEZALARI
Madde 30:
Onur ve Disiplin Kurulu, Merkez Yönetim Kurulu
tarafından kendisine soruşturması amacıyla sevk edilen
üyeler hakkında gerekli incelemeleri yaparak bir rapor
hazırlar ve Merkez Yönetim Kuruluna sunar. Bu raporda
söz konusu üyenin suçlu olup olmadığını tespit eder.
Suçlu olduğu kanısında ise Merkez Yönetim Kuruluna,
uyarı, kınama ve kesin çıkarma cezalarından hangisini
vermesi gerektiğini tavsiye eder. Onur ve Disiplin
Kurulunun çalışmalarının usul ve esasları yönetmelikle
düzenlenir. Bu yönetmelikte hangi davranışların hangi
cezaları gerektirdiğine de yer verilir.
ŞUBELER
Madde 31:
A) KURULUŞU
Genel Kurul kararı ile gerek görülen yerlerde şubeler
açılabilir. Genel Merkez Yönetim Kurulunca yetkili
kılınan en az beş kişi tarafından imzalanan Kuruluş
Bildirimi ve aşağıda belirtilen ekleri şubenin açılacağı
yerin bağlı bulunduğu en büyük mülki idare amirliğine
verilir.
a) Geçici yönetim kurulu üyeleri ile yazışma ve
tebligatı almaya yetkili kişi veya kişilerin adı,
soyadı, yerleşim yerlerini ve imzalarını belirten liste,
b) Şube açılması için Merkez Yönetim Kuruluna verilmiş
yetkiyi gösteren Merkez Genel Kurul kararının
fotokopisi,
c) Kurucu olarak yetkilendirilmiş kişiler için alınmış
Genel Merkez Yönetim Kurulu kararının fotokopisi,
Büyükşehir belediyesi sınırları içinde kalan ilçeler
hariç diğer ilçelerdeki şube kuruluş işlemlerinde
istenen belgeler birer artırılarak verilir.
Şubeler, Dernekler Kanunu, Medeni Kanun, Dernekler
Yönetmeliği, Dernek Tüzüğü, Genel Kurul Kararları,
Dernek İç Yönetmelikleri, Genel Merkez Yönetim Kurulu
Kararları ve Talimatları ile Tüketici Hakları Derneği
Şubeler Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda faaliyet
gösterir.
B) ŞUBELERİN KAPATILMASI
Aşağıda gösterilen hallerde dernek şubesi, Genel Kurulun
kararıyla kapatılır.
a) Üye sayısı, on altının altına düşen şubeler,
b) İlk genel kurul toplantısını kanun ve tüzükte
öngörülen sürede yapmamış olan şubeler ile zorunlu
organlarını oluşturmamış olan şubeler,
c) Alacakları borçlarını karşılamayan şubeler,
d) Tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulması
olanaksız hale gelen şubeler,
e) Olağan genel kurul toplantısını iki defa üst üste
yapamayan şubeler,
f) Faaliyete devam etmesinde yarar görülmeyen şubeler,
Kapatılan şubelerin mal varlıkları Dernek Genel
Merkezine aktarılır.
C) ŞUBELERİN ORGANLARI
Şube organları, şube genel kurulu, şube yönetim kurulu,
şube denetim kurulundan ibarettir.
D) GÖREV VE YETKİLERİ
Şube Genel Kurulu :
Şubeler, olağan genel kurul toplantılarını merkez olağan
genel kurul toplantısından önceki ekim ayı içinde
tamamlamak ve genel kurul sonuç bildiriminin bir
örneğini toplantının yapıldığı tarihi izleyen otuz gün
içinde Dernek Genel Merkezine bildirmek zorundadırlar.
Şube genel kurulu, şubeye kayıtlı tüm üyelerden oluşur.
Şube genel kurulu yapılmasına ilişkin şube yönetim kurul
kararı ile şube genel kurul listesi Genel Merkez Yönetim
Kuruluna bildirilir. Şube genel kurulu, Dernek Genel
Merkez Yönetim Kurulu tarafından onaylanmış olan şube
genel kuruluna katılma hakkı bulunan üyeler ile
toplanır. İlk toplantıda yeter sayı ( yarıdan bir fazla
) sağlanamazsa ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz.
Ancak, ikinci toplantıya katılan üye sayısı dernek
Yönetim ve Denetim kurulları üye tam sayısı toplamının
iki katından az olamaz. Şube genel kurulu, şube yönetim
kurulunu, denetim kurulunu ve Genel Merkez Genel Kurulu
delegelerini seçer. Seçim gizli oy, açık tasnifle
yapılır. Yönetim ve denetim kurulları için asıl üye
sayısı kadar ayrıca yedek üye de seçilir. Şubelerin
olağanüstü genel kurulları, şube yönetim kurulu veya
şube denetim kurulunun kararı ya da şube üyelerinin
beşte birinin yazılı istemi üzerine toplanır.
E) ŞUBE YÖNETİM ve DENETİM KURULU
Üye sayısı 50 ve altında olan Şubelerin Genel Kurulunda
5 asıl, 5 yedek yönetim kurulu, 3 asıl ve 3 yedek
denetim kurulu üyesi seçilir. Üye sayısı 51 ve daha
üzerinde olan Şubelerin Genel Kurulunda 7 asıl, 7 yedek
yönetim kurulu, 3 asıl ve 3 yedek denetim kurulu üyesi
seçilir. Şube Yönetim Kurulu kendi arasından bir başkan,
örgütlenmeden sorumlu bir başkan yardımcısı, eğitimden
sorumlu bir başkan yardımcısı, bir sekreter ve bir
sayman seçer. Yeni kurulan şubeler, en geç 6 ay içinde
kendi genel kurullarını toplarlar. Şube yönetim kurulu,
üyelerinden en az 3 'ü tarafından olağanüstü toplantıya
çağrılabilir. Olağan toplantılar ise en az ayda bir kez
yapılır. Yönetim kurulunun olağan toplantılarına yıl
içinde üst üste üç kez veya yılda toplam 6 kez
mazeretsiz olarak katılmayan üyenin, yönetim kurulu
üyeliği yönetim kurulu kararıyla düşer. Yerine yedek
üyeler sırasıyla çağrılır. Şube yönetim kurulları tüm
çalışmalarını Dernekler Mevzuatına, Dernek Tüzüğüne,
Genel Kurul Kararlarına, Dernek İç Yönetmeliklerine,
Merkez Yönetim Kurulu kararlarına ve talimatlarına uygun
olarak yürütür. Şube Denetim Kurulları kendi üyeleri
arasından bir başkan ve bir yazman seçer. Denetleme
kurulu her altı ayda bir şube yönetim kurullarının bütçe
uygulamalarını, gelir-giderlerini, üye aidatlarının
düzenli olarak toplanıp toplanmadığı durumunu ve yönetim
kurulunun üyelerle ve Genel Merkez ile ilişkilerini ve
yazışmalarını, tutulması zorunlu olan defter
kayıtlarını, yönetim kurulunun diğer faaliyetlerini
Dernekler mevzuatına, Dernek Tüzüğüne, Genel Kurul
Kararlarına, Dernek İç Yönetmeliklerine ve Merkez
Yönetim Kurulu karar ve talimatlarına göre denetler.
Denetim kurulu her altı ayda bir şube yönetim kurulu
faaliyetlerini dernek tüzüğü, yasa ve yönetmelik
hükümlerine göre denetler. Şube denetim kurullarının
yetkisi şubeleri ile sınırlıdır. Şube denetim kurulları
her altı ayda bir yaptıkları periyodik denetimlerin
sonucunu Genel Merkez Yönetim Kuruluna ve Genel Merkez
Denetim Kuruluna bildirirler. Şubelerin yönetim ve
denetim kurullarının asıl ve yedeklerine ilişkin yapılan
görev dağılımı en geç 15 gün içerisinde Merkez Yönetim
Kuruluna bildirilir.
F) ŞUBE YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ
Şube yönetim kurulları aşağıdaki görevleri yaparlar:
a-Tüzüğün 2. ve 3. maddesinde belirtilen Derneğin amaç
ilke ve yapacağı işlere yönelik faaliyetleri Şube alanı
içerisinde yerine getirmek,
b- İlgili mevzuat gereği yapılması gereken çalışmaları
ve yazışmaları yapmak ve bu çerçevede yükümlü bulunan
bildirimleri zamanında ilgili mercilere sunmak,
c-Genel Merkez Yönetim Kurulu tarafından verilen
görevler ve talimatlar ile Merkez Yönetim Kurulu
tarafından düzenlenen iç yönetmeliklere ilişkin
gereklilikleri yerine getirmek,
d- Şube organlarındaki değişiklikleri azami otuz gün
içinde Merkez Yönetim Kurulu ile Dernekler Müdürlüğü ya
da Dernekler Şefliğine bildirmek,
e- Şube faaliyet alanı içinde karşılaşılan tüketici
sorunları ve ihtiyaçları hakkında bilgi derlemek,
f- Şube olağan ve olağanüstü genel kurul toplantısı
yapılmasına ilişkin şube yönetim kurulu kararı ile bu
genel kurullara katılma hakkı bulunan üyelerin listesini
şube genel kurul toplantısı tarihinden otuz gün
öncesinden Merkez Yönetim Kuruluna göndermek,
g- Şube çalışmalarını ve Şube Yönetim Kurulu görevlerini
yerine getirmek üzere ihtiyaç duyulması durumunda
yeterince personel istihdam etmek,
h- Dernekler Yönetmeliğinin ilgili maddesi uyarınca
düzenlenen Alındı Belgesi bastırılmasına ilişkin Yönetim
Kurulu kararının her yıl sonu itibariyle bir örneğini
Merkez Yönetim Kuruluna göndermek,
ı- Her altı ayda bir Şube çalışmaları hakkında Merkez
Yönetim Kuruluna rapor vermek,
i- Merkez Yönetim Kurulu tarafından düzenlenen Başkanlar
Kurulu Toplantısı ile Merkez ve Bölge Danışma Kurulu
Toplantılarına katılmak,
j- Elde ettikleri gelirin yüzde 50’sini her üç ayda bir
Merkez Yönetim Kuruluna göndermek.
k- Başkanlar Kurulu toplantıları ile Merkez ve Bölge
Danışma Kurulu toplantılarında alınan kararların
gereklerini yerine getirmek,
l- Genel kurul sonuç bildirimlerini en geç 30 gün
içerisinde Dernekler Müdürlüğü ya da Dernekler Şefliği
ile Merkez Yönetim Kuruluna bildirmek,
m) Şube, her altı ayda bir Şubenin her türlü gelir ve
Dernek amacına uygun olarak yapmış olduğu giderleri
gösteren mali raporu düzenleyip, Merkez Yönetim Kuruluna
bildirir.
n) Şube, bilanço esasına göre defter tutar.
o) Şube, her yıl sonu, bağlı oldukları dernekler
birimine vermek zorunda oldukları yıl sonu beyannamesini
“Nisan sonuna kadar” denilmesine rağmen, şube
beyannamesinin Merkez Yönetim Kurulunun yıl sonu
beyannamesi ile birleştirilerek verilme zorunluluğu
getirildiğinden, Şube yıl sonu beyannamesini bilanço
esasına göre düzenleyip, en geç şubat ayı sonuna kadar
dernekler birimine verdikten sonra beyannamenin bir
suretini Merkez Yönetim Kurulunun e-postasına gönderir.
ö) Şubenin yaptığı çalışmalar hakkında üyeleri
bilgilendirmek, yapılacak çalışmalarla ilgili olarak
üyelerin görüşünü almak, şube çalışmalarına aktif olarak
katılmak isteyen ya da şube çalışmaları ve görevleriyle
ilgili olarak çeşitli şekillerde görev almak isteyen
üyeleri belirlemek, üyelerde aidiyet ve farkındalık
oluşturmak amacıyla üyelerle her üç ayda bir genel üye
toplantısı yapmak.
G) ŞUBE YÖNETİM KURULLARININ GÖREVDEN ALINMASI
a) Çalışmaları Dernek tüzüğü, yasa ve yönetmeliklere
uygun olmayan ya da yeterli görülmeyen,
b) Genel Merkez Yönetim Kurulu kararlarını yazılı olarak
uyarılmalarına karşın süresinde yerine getirmeyen,
c) Genel Merkez Denetim Kurulu ya da Şube Denetim
Kurulları tarafından yapılan ya da yaptırılan denetimler
sonucunda faaliyetlerine devam etmelerinin Derneğin amaç
ve hedeflerine zarar verdiği belirlenen şube başkanı,
şube yönetim kurulu üye ya da üyeleri Genel Merkez Genel
Kurulu tarafından Merkez Yönetim Kuruluna verilen yetki
gereğince, Merkez Yönetim Kurulu tarafından görevden
alınır.
Görevden alınan şube yönetim kurulu yerine şubeyi en geç
altı ay içinde genel kurula götürmek üzere, Genel Merkez
Genel Kurulu tarafından Merkez Yönetim Kuruluna verilen
yetki gereğince, Merkez Yönetim Kurulu tarafından geçici
bir yönetim kurulu atanır.
TEMSİLCİLİKLER
Madde 32:
Genel Merkez Yönetim Kurulu gerekli gördüğü yerlerde
dernek faaliyetlerini yürütmek amacıyla temsilcilikler
açabilir. Temsilcilikler, şube veya dernek genel
kurullarında temsil edilemezler. Şubeler temsilcilik
açamazlar. Temsilciliğin adresi, yönetim kurulu
kararıyla temsilci olarak görevlendirilen kişi veya
kişiler tarafından o yerin mülki amirliğine yazılı
olarak bildirilir.
TOPLANTI VE KARAR YETER SAYISI
Madde 33:
Bu tüzükte başka hüküm bulunmadığı hallerde Dernek’in
bütün organları salt çoğunlukla toplanır, kararlar
katılanların salt çoğunluğuyla alınır. Oyların eşitliği
halinde başkanın katıldığı taraf çoğunluğu sağlar.
DEFTER VE KAYITLAR
Madde 34:
A) Derneğin Defter Tutma Esas ve Usulleri ve Tutulacak
Defterler: Derneğin, kamu yararı statüsü ile faaliyet
gösteren bir Dernek olması nedeniyle, Derneğin Genel
Merkezi ve Şubeleri tarafından bilanço esasına göre
defter tutulur.
B) Kayıt Usulü: Derneğin defter ve kayıtları Dernekler
Yönetmeliğinde belirtilen usul ve esasa uygun olarak
tutulur.
C) Tutulacak Defterler: Dernekte, aşağıda yazılı
defterler tutulur.
a)İşletme hesabı esasında tutulacak defterler ve
uyulacak esaslar aşağıdaki gibidir:
1-Karar Defteri: Yönetim kurulu kararları tarih ve
numara sırasıyla bu deftere yazılır ve kararların altı
toplantıya katılan üyelerce imzalanır.
2-Üye Kayıt Defteri: Derneğe üye olarak girenlerin
kimlik bilgileri, derneğe giriş ve çıkış tarihleri bu
deftere işlenir. Üyelerin ödedikleri giriş ve yıllık
aidat miktarları bu deftere işlenebilir.
3-Evrak Kayıt Defteri: Gelen ve giden evraklar, tarih ve
sıra numarası ile bu deftere kaydedilir. Gelen evrakın
asılları ve giden evrakın kopyaları dosyalanır.
Elektronik posta yoluyla gelen veya giden evraklar
çıktısı alınmak suretiyle saklanır.
4-İşletme Hesabı Defteri: Dernek adına alınan gelirler
ve yapılan giderler açık ve düzenli olarak bu deftere
işlenir.
5-Alındı Belgesi Kayıt Defteri: Alındı belgelerinin seri
ve sıra numaraları, bu belgeleri alan ve iade edelerin
adı, soyadı ve imzaları ile aldıkları ve iade ettikleri
tarihler bu deftere işlenir.
6-Demirbaş Defteri: Derneğe ait demirbaşların edinme
tarihi ve şekli ile kullanıldıkları veya verildikleri
yerler ve kullanım sürelerini dolduranların kayıttan
düşürülmesi bu deftere işlenir.
Alındı Belgesi Kayıt Defteri ile Demirbaş Defterinin
tutulması zorunlu değildir.
b)Bilanço esasında tutulacak defterler ve uyulacak
esaslar aşağıdaki gibidir:
1-(a) bendinin 1, 2 ve 3 üncü alt bentlerinde kayıtlı
defterler bilanço esasında defter tutulması durumunda da
tutulur.
2-Yevmiye Defteri ve Büyük Defter: Bu defterlerin
tutulma usulü ile kayıt şekli Vergi Usul Kanunu ile bu
Kanununun Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden
yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri
esaslarına göre yapılır.
D) Defterlerin Tasdiki
Dernekte, tutulması zorunlu olan defterler (Büyük Defter
hariç), kullanmaya başlamadan önce il dernekler
müdürlüğüne veya notere tasdik ettirilir. Bu defterlerin
kullanılmasına sayfaları bitene kadar devam edilir ve
defterlerin ara tasdiki yapılmaz. Ancak, bilanço esasına
göre tutulan Yevmiye Defteri’nin kullanılacağı yıldan
önce gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilmesi
zorunludur.
E) Gelir Tablosu ve Bilanço Düzenlenmesi
İşletme hesabı esasına göre kayıt tutulması durumunda
yıl sonlarında (31 Aralık) (Dernekler Yönetmeliği
EK-16’da belirtilen) “İşletme Hesabı Tablosu”
düzenlenir. Bilanço esasına göre defter tutulması
durumunda ise, yılsonlarında (31 Aralık), Maliye
Bakanlığınca yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel
Tebliğlerini esas alarak bilanço ve gelir tablosu
düzenlenir.
DERNEĞİN GELİR KAYNAKLARI
Madde 35: Derneğin gelir kaynakları aşağıda sayılmıştır.
1-Üye aidatı: Üyelerden üye aidatı alınır. Üye aidatları
Merkez Genel Kurulunda belirlenir. Bu miktarları
artırmaya veya eksiltmeye Merkez Genel Kurulu
yetkilidir, üye aidatı bizzat elden alınabileceği gibi
talimat yoluyla üyelerin banka hesaplarından veya mobil
aidat sistemi ile faturalarından alınabilir. Ayrıca,
üyenin aldığı maaştan kesilmesi için yetkili kurumlar
nezdinde girişimlerde bulunulur.
2-Şube ödentisi: Derneğin genel giderlerini karşılamak
üzere şubeler tarafından tahsil edilen gelirlerin %50’si
her üç ayda bir Genel Merkeze gönderilir,
3-Gerçek ve tüzel kişilerin kendi isteği ile derneğe
yaptıkları bağış ve yardımlar,
4-Dernek tarafından tertiplenen çay ve yemekli toplantı,
gezi ve eğlence, temsil, konser, spor yarışması ve
konferans gibi faaliyetlerden sağlanan gelirler,
5-Derneğin mal varlığından elde edilen gelirler,
6-Yardım toplama hakkındaki mevzuat hükümlerine uygun
olarak toplanacak bağış ve yardımlar,
7-Derneğin, amacını gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu
geliri temin etmek amacıyla giriştiği ticari
faaliyetlerden elde edilen kazançlar,
8-Diğer gelirler,
Madde 36: BORÇ YÜKLEYEN İŞLEMLER
Dernek’e borç yükleyen tüm işlemler ile Genel Kurulca
bütçeye konulmak suretiyle belirlenecek meblağı aşan tüm
harcamalarda dernek başkanı veya sekreterle birlikte
saymanın imzalarının bulunması zorunludur. Genel Kurulca
belirlenen meblağı aşmayan harcamalar dernek başkanı,
sekreter veya saymanın tek başına imzası ile yapılır.
DERNEĞİN GELİR VE GİDER İŞLEMLERİ
Madde 37:
Gelir ve gider belgeleri;
Dernek gelirleri, (Dernekler Yönetmeliği EK- 17’de
örneği bulunan) “Alındı Belgesi” ile tahsil edilir.
Dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili
halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap
özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer.
Dernek giderleri ise fatura, perakende satış fişi,
serbest meslek makbuzu gibi harcama belgeleri ile
yapılır. Ancak derneğin, Gelir Vergisi Kanununun 94’üncü
maddesi kapsamında bulunan ödemeleri için Vergi Usul
Kanunu hükümlerine göre gider pusulası, bu kapsamda da
bulunmayan ödemeleri için (Dernekler Yönetmeliği
EK-13’te örneği buluna) “Gider Makbuzu” veya “Banka
Dekontu” gibi belgeler harcama belgesi olarak
kullanılır.
Dernek tarafından kişi, kurum veya kuruluşlara yapılacak
bedelsiz mal ve hizmet teslimleri (Dernekler Yönetmeliği
EK-14’te örneği bulunan) “Ayni Yardım Teslim Belgesi”
ile yapılır. Kişi, kurum veya kuruluşlar tarafından
derneğe yapılacak bedelsiz mal ve hizmet teslimleri ise
(Dernekler Yönetmeliği EK-15’te örneği bulunan) “Ayni
Bağış Alındı Belgesi” ile kabul edilir.
Bu belgeler; Ek-13, Ek-14 ve Ek-15’te gösterilen biçim
ve ebatta, müteselsil seri ve sıra numarası taşıyan,
kendinden karbonlu elli asıl ve elli koçan yaprağından
meydana gelen ciltler veya elektronik sistemler ve yazı
makineleri aracılığıyla yazdırılacak form veya sürekli
form şeklinde bastırılır. Form veya sürekli form
şeklinde bastırılacak belgelerin, belirtilen nitelikte
olması zorunludur.
GELİR VE GİDER BELGELERİNİN SAKLANMA SÜRESİ
Madde 38:
Defterler hariç olmak üzere, dernek tarafından
kullanılan alındı belgeleri, harcama belgeleri ve diğer
belgeler özel kanunlarda belirtilen süreler saklı kalmak
üzere, kaydedildikleri defterlerdeki sayı ve tarih
düzenine uygun olarak 5 yıl süreyle saklanır.
Madde 39: ALINDI BELGELERİNİN BİÇİMİ
Alındı Belgeleri Yönetmelikte belirtilen biçim ve ebatta
yönetim kurul kararıyla bastırılır. Alındı belgeleri
müteselsil sıra numarası taşıyan kendinden karbonlu elli
asıl ve elli koçan yaprağından meydana gelen ciltler
şeklinde tertip edilir.
Madde 40: ALINDI BELGELERİNİN BASTIRILMASI VE KONTROLÜ
Alındı belgeleri baskı hatası ya da bir yanlışlık olup
olmadığı kontrol edildikten sonra matbaadan sayman üye
tarafından bir tutanakla teslim alınır
Madde 41: ALINDI BELGELERİNİN DEFTERE KAYDI
Dernek saymanınca teslim alınan Alındı Belgeleri, Alındı
Belgeleri Kayıt Defterine kaydedilir. Alındı
Belgelerinin eski ve yeni saymanlar arasında tutanakla
devir teslimi yapılır.
Alındı belgesi ciltlerinin bastırıldıktan sonra tamamı,
numara sırası en küçük olan alındı belgesi cildinden
başlamak üzere defterin yalnızca başlangıç, bitiş ve
serisi sütunları doldurularak, her satırda bir alındı
belgesi cildi gösterilecek şekilde alt alta yazılmak
suretiyle kaydedilir. Defterin diğer sütunları, alındı
belgesi ciltlerinin gelirleri tahsil edecek kişilere
teslim edilmesi veya teslim edilen alındı belgesi
cildinin iade edilmesi sırasında doldurulur.
Tamamı kullanılmadığı halde herhangi bir nedenle iade
edilen alındı belgelerinin kullanılmayan yaprakları
tespit edilerek sayman ve iade eden kişi tarafından
tutanak altına alınır. Bu şekilde iade edilen alındı
belgesi ciltleri, gelir tahsil edecek başka bir kişiye
verilebilir veya yaprakları üzerine büyük harflerle ve
görülebilecek şekilde iptal yazılarak bir daha
kullanılamaz.
Alındı belgelerinden kaybolan veya çalınanlar bir
tutanakla tespit edilir ve en kısa sürede dernekler
birimine bildirilir.
Madde 42: ALINDI BELGELERİNİN KULLANIMI
Alındı belgeleri, gelir tahsil etme görev ve yetkisine
sahip bulunanlara, sayman üyelerce imza karşılığı
verilir ve kullanıldıktan sonra imza karşılığı geri
alınır. Bu işlemler Alındı Belgesi Kayıt Defterinde
gösterilir.
Alındı belgeleri, sabit boyalı sert veya sivri uçlu
tükenmez kalemle okunaklı bir biçimde silintisiz ve
kazıntısız olarak doldurulur. Ödemede bulunana asıl
yaprak koparılarak verilir, koçan kısmı ciltte
bırakılır. Düzenleme sırasında hata yapılırsa, hatalı
belge ödemede bulunana verilmez. Asıl ve koçan
yaprakları üzerine “İPTAL” ibaresi yazılıp her ikisi
koparılmadan ciltte bırakılır.
YETKİ BELGESİ
Madde 43:
Yönetim kurulu asıl üyeleri hariç, dernek adına gelir
tahsil edecek kişi veya kişiler, yetki süresi de
belirtilmek suretiyle, yönetim kurulu kararı ile tespit
edilir. Gelir tahsil edecek kişilerin açık kimliği,
imzası ve fotoğraflarını ihtiva eden (Dernekler
Yönetmeliği Ek-19’da yer alan) “Yetki Belgesi” dernek
tarafından iki nüsha olarak düzenlenerek, dernek yönetim
kurulu başkanınca onaylanır. Yönetim kurulu asıl üyeleri
yetki belgesi olmadan gelir tahsil edebilir.
Yetki belgelerinin süresi yönetim kurulu tarafından en
çok bir yıl olarak belirlenir. Süresi biten yetki
belgeleri birinci fıkraya göre yenilenir. Yetki
belgesinin süresinin bitmesi veya adına yetki belgesi
düzenlenen kişinin görevinden ayrılması, ölümü, işine
veya görevine son verilmesi gibi hallerde, verilmiş olan
yetki belgelerinin dernek yönetim kuruluna bir hafta
içinde teslimi zorunludur. Ayrıca, gelir toplama yetkisi
yönetim kurulu kararı ile her zaman iptal edilebilir.”
Madde 44: GELİRLERİN TESLİM EDİLMESİ
Dernek adına gelir tahsil etmekle yetkili olan kişiler,
tahsil ettikleri paraları otuz gün içinde dernek
saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına
yatırırlar. Dernek kasasında bulundurulabilecek para
miktarı ihtiyaçlar dikkate alınarak yönetim kurulu
kararı ile belirlenir.
DERNEĞİN BORÇLANMASI
Madde 45:
Dernek amacını gerçekleştirmek ve faaliyetlerini
yürütebilmek için ihtiyaç duyulması halinde yönetim
kurulu kararı ile borçlanma yapabilir. Bu borçlanma
kredili mal ve hizmet alımı konularında olabileceği gibi
nakit olarak ta yapılabilir. Ancak bu borçlanma,
derneğin gelir kaynakları ile karşılanamayacak
miktarlarda ve derneği ödeme güçlüğüne düşürecek
nitelikte yapılamaz.
TÜZÜĞÜN NE ŞEKİLDE DEĞİŞTİRİLECEĞİ
Madde 46:
Tüzük değişikliği genel kurul kararı ile yapılır
Genel kurulda tüzük değişikliği yapılabilmesi için genel
kurula katılma ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin 2/3
çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle
toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda
çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye
sayısı, toplantıya katılma hakkı olanların 1/5’inden az
olamaz.
Tüzük değişikliği için gerekli olan karar çoğunluğu
toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin
oylarının 2/3’ü’dür. Genel kurulda tüzük değişikliği
oylaması açık olarak yapılır.
DERNEĞİN FESHİ VE MAL VARLIĞININ TASFİYE ŞEKLİ
Madde 47:
Genel kurul, her zaman derneğin feshine karar verebilir.
Genel kurulda fesih konusunun görüşülebilmesi için genel
kurula katılma ve oy kullanma hakkı bulunan üyelerin 2/3
çoğunluğu aranır. Çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle
toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda
çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye
sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının
iki katından az olamaz.
Fesih kararının alınabilmesi için gerekli olan karar
çoğunluğu toplantıya katılan ve oy kullanma hakkı
bulunan üyelerin oylarının 2/3’ü’dür. Genel kurulda
fesih kararı oylaması açık olarak yapılır.
TASFİYE İŞLEMLERİ
Madde 48:
Genel kurulca fesih kararı verildiğinde, derneğin para,
mal ve haklarının tasfiyesi son yönetim kurulu
üyelerinden oluşan tasfiye kurulunca yapılır. Bu
işlemlere, feshe ilişkin genel kurul kararının alındığı
veya kendiliğinden sona erme halinin kesinleştiği
tarihten itibaren başlanır. Tasfiye süresi içinde bütün
işlemlerde dernek adında “Tasfiye Halinde Tüketici
Hakları Derneği” ibaresi kullanılır.
Tasfiye kurulu, mevzuata uygun olarak derneğin para, mal
ve haklarının tasfiyesi işlemlerini baştan sonuna kadar
tamamlamakla görevli ve yetkilidir. Bu kurul, önce
derneğin hesaplarını inceler. İnceleme esnasında derneğe
ait defterler, alındı belgeleri, harcama belgeleri, tapu
ve banka kayıtları ile diğer belgelerinin tespiti
yapılarak varlık ve yükümlülükleri bir tutanağa
bağlanır. Tasfiye işlemeleri sırasında derneğin
alacaklılarına çağrıda bulunulur ve varsa malları paraya
çevrilerek alacaklılara ödenir. Derneğin alacaklı olması
durumunda alacaklar tahsil edilir. Alacakların tahsil
edilmesi ve borçların ödenmesinden sonra kalan tüm para,
mal ve hakları, genel kurulda belirlenen yere
devredilir. Genel kurulda, devredilecek yer
belirlenmemişse derneğin bulunduğu ildeki amacına en
yakın ve fesih edildiği tarihte en fazla üyeye sahip
derneğe devredilir.
Tasfiyeye ilişkin tüm işlemler tasfiye tutanağında
gösterilir ve tasfiye işlemleri, mülki idare
amirliklerince haklı bir nedene dayanılarak verilen ek
süreler hariç üç ay içinde tamamlanır.
Derneğin para, mal ve haklarının tasfiye ve intikal
işlemlerinin tamamlanmasını müteakip tasfiye kurulu
tarafından durumun yedi gün içinde bir yazı ile dernek
merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine
bildirilmesi ve bu yazıya tasfiye tutanağının da
eklenmesi zorunludur.
Derneğin defter ve belgelerini tasfiye kurulu sıfatıyla
son yönetim kurulu üyeleri saklamakla görevlidir. Bu
görev, bir yönetim kurulu üyesine de verilebilir. Bu
defter ve belgelerin saklanma süresi beş yıldır.
HÜKÜM EKSİKLİĞİ
Madde 49:
Bu tüzükte belirtilmemiş hususlarda Dernekler Kanunu,
Türk Medeni Kanunu ve bu kanunlara atfen çıkartılmış
olan Dernekler Yönetmeliği ve ilgili diğer mevzuatın
dernekler hakkındaki hükümleri uygulanır.
BEYANNAME VERİLMESİ
Madde:50
Derneğin, bir önceki yıla ait faaliyetleri ile gelir ve
gider işlemlerinin yıl sonu itibarıyla sonuçlarına
ilişkin (Dernekler Yönetmeliği EK-21’de sunulan) “Dernek
Beyannamesi” dernek yönetim kurulu tarafından
onaylandıktan sonra, her takvim yılının ilk dört ayı
içinde dernek başkanı tarafından ilgili mülki idare
amirliğine verilir.
BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Madde: 51 Mülki amirliğe yapılacak bildirimler;
A) Genel Kurul Sonuç Bildirimi
Olağan veya olağanüstü genel kurul toplantılarını
izleyen otuz gün içinde, yönetim ve denetim kurulları
ile diğer organlara seçilen asıl ve yedek üyeleri içeren
(Dernekler Yönetmeliği Ek-3’te yer alan) Genel Kurul
Sonuç Bildirimi mülki idare amirliğine verilir. Genel
kurul toplantısında tüzük değişikliği yapılması halinde;
genel kurul toplantı tutanağı, tüzüğün değişen
maddelerinin eski ve yeni şekli, her sayfası yönetim
kurulu üyelerinin salt çoğunluğunca imzalanmış dernek
tüzüğünün son şekli, bu fıkrada belirtilen süre içinde
ve bir yazı ekinde mülki idare amirliğine verilir
B) Taşınmazların Bildirimi
Derneğin edindiği taşınmazlar tapuya tescilinden
itibaren otuz gün içinde (Dernekler Yönetmeliği EK-26’da
sunulan) “Taşınmaz Mal Bildirimi”ni doldurmak suretiyle
mülki idare amirliğine bildirilir.
C) Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi
Dernek tarafından, yurtdışından yardım alınacak olması
durumunda yardım alınmadan önce (Dernekler Yönetmeliği
EK-4’te belirtilen) “Yurtdışından Yardım Alma Bildirimi”
doldurup mülki idare amirliğine bildirimde bulunulur.
Nakdi yardımların bankalar aracılığıyla alınması ve
kullanılmadan önce bildirim şartının yerine getirilmesi
zorunludur.
D) Değişikliklerin Bildirilmesi
Derneğin yerleşim yerinde meydana gelen değişiklik
(Dernekler Yönetmeliği EK-24’te belirtilen) “Yerleşim
Yeri Değişiklik Bildirimi”; genel kurul toplantısı
dışında dernek organlarında meydana gelen değişiklikler
(Dernekler Yönetmeliği EK-25’te belirtilen) “Dernek
Organlarındaki Değişiklik Bildirimi” doldurulmak
suretiyle, değişikliği izleyen otuz gün içinde mülki
idare amirliğine bildirilir.
Dernek tüzüğünde yapılan değişiklikler de tüzük
değişikliğinin yapıldığı genel kurul toplantısını
izleyen otuz gün içinde, genel kurul sonuç bildirimi
ekinde mülki idare amirliğine bildirilir.
DERNEĞİN İÇ DENETİMİ
Madde: 52
Dernekte genel kurul, yönetim kurulu veya denetim kurulu
tarafından iç denetim yapılabileceği gibi, bağımsız
denetim kuruluşlarına da denetim yaptırılabilir. Genel
kurul, yönetim kurulu veya bağımsız denetim
kuruluşlarınca denetim yapılmış olması, denetim
kurulunun yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
Denetim Kurulu tarafından altı ayda bir Derneğin
denetimi gerçekleştirilir. Genel kurul veya yönetim
kurulu, gerek görülen hallerde denetim yapabilir veya
bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırabilir.
|